Geweld in
zorginstellingen

Incidenten
De mishandeling kan zowel actief zijn als passief. Onder actieve vormen vallen het plegen van handelingen, met name buitenproportioneel gebruik van vrijheidsbeperkende middelen, duwen, ruw vastgrijpen en een klap geven, maar ook financieel misbruik. Terwijl passieve ouderenmishandeling het nalaten van handelingen betreft.

In de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is bepaald dat incidenten gemeld moeten worden bij de directie van de desbetreffende instelling of bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg.

Melden of aangifte doen
In het merendeel van de gevallen doet de instelling geen aangifte bij de politie. Wel neemt de instelling in veel gevallen een maatregel tegen de pleger: meestal ontslag, soms overplaatsing, een berisping of een waarschuwing.

Instellingen gaan niet over tot het melden van een ernstig incident en doen geen aangifte bij de politie omdat zij bang zijn voor de negatieve gevolgen die dat heeft voor het imago van de instelling. Ook kan het onrust bij de bewoners veroorzaken. Wanneer er wel aangifte wordt gedaan, gebeurt dat vooral door familieleden.

Bespreekbaar maken
De Leidraad veilige zorgrelatie is een beleidsinstrument ontwikkeld voor veiligheid binnen (zorg)instellingen. Deze Leidraad maakt misstanden beter bespreekbaar. Toch rust er nog steeds een taboe op het onderwerp. Men weet niet hoe of heeft niet het lef het probleem te benoemen en bespreekbaar te maken. Op papier zijn er wel zaken geregeld, maar de praktijk is weerbarstig: er is handelingsverlegenheid bij het omgaan met incidenten.

Dit terwijl de aanpak van ouderenmishandeling een kwaliteitskenmerk van zorginstellingen zou moeten zijn.